စာရင္းလိမ္ စီးပြားေရးစနစ္

ေအာင္ေက်ာ္ခင္ (ေခတ္ၿပိဳင္)
ျမန္မာစစ္အစုိးရရဲ႕ ဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရးနဲ႔ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးဟာ စာရင္းလိမ္ျပတဲ့ေနရာမွာ တူတယ္။ အထက္ကအာဏာပုိင္ကုိ အၿမဲတမ္းေၾကာက္ရတဲ့စနစ္မွာ အထက္လူႀကီးေက်နပ္ေအာင္ စာရင္းလိမ္ျပတာဟာ ဓေလ့ထုံးစံလုိ ျဖစ္ေနၿပီ။ ေက်းလက္ကုိဆင္းၿပီး စာတမ္းေကာက္ရင္လည္း အခ်က္အလက္ကုိ အမွန္အတုိင္း မွတ္တမ္းမတင္ဘဲ အထက္လူႀကီးႀကိဳက္ေအာင္ ေရးၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စစ္အစုိးရ စာရင္းအင္းဌာနက အခ်က္အလက္ေတြဟာ မမွန္ဘူးလုိ႔ ၀ါရင့္အရာထမ္းတဦးက ေျပာဖူးတယ္။

အာဏာရွင္ေန၀င္းအႀကိဳက္လုိက္ၿပီး ေအာက္ေျခက စာရင္းလိမ္ျပတယ္။ စာရင္းလိမ္ျပရင္း ၁၉၈၇ မွာ အဆင္းရဲဆုံးႏုိင္ငံ ျဖစ္သြားတယ္။ အဆင္းရဲဆုံးႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရရင္ ႏုိင္ငံျခားအေႂကြးမွာ အတုိးဆပ္စရာမလုိတဲ့အတြက္ အဆင္းရဲဆုံး ႏုိင္ငံအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးဖုိ႔ မဆလစစ္အစုိးရက ကုလသမဂၢမွာ ေလွ်ာက္ထားတယ္။ အဆင္းရဲဆုံးစာရင္း၀င္ျဖစ္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ စာတတ္သူ လူႀကီးဦးေရ နည္းဖုိ႔လုိတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းပညာေရးေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွာ စာတတ္သူမ်ားေတာ့ အဆင္းရဲဆုံးႏုိင္ငံ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ စာရင္းလိမ္၀ိဇၨာ မဆလစစ္အစုိးရက စာတတ္သူ အလြန္နည္းေၾကာင္း စာရင္းလိမ္ျပႏုိင္တဲ့အတြက္ အဆင္းရဲဆုံးႏုိင္ငံ စာရင္း၀င္ျဖစ္သြားတယ္။
၁၉၆၂ မွာ စစ္အာဏာသိမ္းကတည္းက ကလိမ္ေစ့ျငမ္းဆင္လာတာမုိ႔ အခုဆုိရင္ စာရင္းလိမ္စီးပြားေရးသက္တမ္းဟာ (၄၈) ႏွစ္ ရွိသြားၿပီ။ စာရင္းဇယားေတြကုိ ကလိမ္ကလည္လုပ္လြန္းတဲ့အတြက္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကုိ ေလ့လာသူအလြန္နည္းတယ္။ တုိင္းျပည္အ၀င္အထြက္ ခက္ခဲရတဲ့အထဲ စာရင္းလိမ္ကုိ ေလ့လာရျပန္ေတာ့ သိပ္စိတ္မရွည္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါေတာင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ေမလနဲ႔ ဇြန္လအေစာပုိင္းက ျမန္မာ့စီးပြားေရးစာတမ္း (၂) ေစာင္ ထြက္လာေသးတယ္။ ၀ါရွင္တန္အေျခစုိက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သုေတသနဌာန United States Institute of Peace က ျမန္မာ့စီးပြားေရးအထူးအစီရင္ခံစာကုိ ေမလမွာ ထုတ္ေ၀တယ္။ ေရးသူဟာ ၀ါရင့္သုေတသီ Lex Rieffel ဆုိသူျဖစ္တယ္။ အႏွစ္ (၆၀) ေလာက္ တုိးတက္မႈ ဆိတ္သုဥ္းေနတဲ့ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကုိ သုံးသပ္ထားတာပါပဲ။
ေတာင္ကုိရီးယား၊ ထုိင္၀မ္နဲ႔ အင္ဒုိနီးရွားမွာ အာဏာရွင္အစုိးရလက္ထက္ စီးပြားေရးတုိးတက္လာလုိ႔ ကုိယ့္နည္းကုိယ့္ဟန္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းႏုိင္ၾကေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ စစ္အစုိးရဟာ စီးပြားေရးတုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေအာင္ မလုပ္ႏုိင္တာေၾကာင့္ သူမ်ားႏုိင္ငံလုိ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ Lex Rieffel က ဆုိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပထမဆုံးအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာင္းမြန္ဖုိ႔သာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အသုိင္းအ၀ုိင္းက တုိက္တြန္းရမယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ တုိင္းျပည္ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမွာ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းက႑ဟာ အဓိကက်ေပမယ့္ ေနရာတကာခ်ဳပ္ကုိင္တဲ့ နအဖဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပုဂၢလိကက႑ ရွင္သန္ႀကီးထြားလာေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္ရမွန္းမသိ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစုိးရအဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ လုပ္ရည္ကုိင္ရည္ ရွိလာၿပီး ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္မႈေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းမွသာလွ်င္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအလားအလာ ေကာင္းမွာျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၁၀ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအထူးစာတမ္းမွာ ေဖာ္ျပထားတယ္။
ျမန္မာ့စီးပြားေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ အေျခစုိက္တဲ့ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕ Macquarie တကၠသုိလ္ ေဘာဂေဗဒဌာန ပါေမာကၡ Sean Turnell ကေတာ့ နအဖရဲ႕ ကလိမ္ၿခံဳေစာင္ကုိ ဖယ္ရွားၿပီး အတြင္းသ႐ုပ္ကုိ ေလ့လာထားတဲ့စာတမ္းကုိ မီးေမာင္းထုိးျပတာပါပဲ။ ျမန္မာ့စီးပြားေရး (၁၀) ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ (၁၄) ရာခုိင္ႏႈန္းအၾကား တုိးတက္တယ္ဆုိတဲ့ နအဖစာရင္းလိမ္ကုိ အရင္ဆုံးေျဖရွင္းထားတယ္။ စီးပြားေရး တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာရင္ ေလာင္စာစြမ္းအင္သုံးစြဲမႈကလည္း တုိးပြားလာတာသဘာ၀ပါ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ နအဖရဲ႕ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈႏႈန္းထား ျမင့္မားေနၿပီး ဓာတ္ဆီနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားသုံးစြဲမႈႏႈန္းက အလြန္နိမ့္က်ေနတာေၾကာင့္ စာရင္းလိမ္တုိးတက္မႈျဖစ္တာ ထင္ရွားတယ္တဲ့။
စစ္အစုိးရရဲ႕ စာရင္းလိမ့္ဓေလ့ေၾကာင့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးတုိးတက္မႈႏႈန္းကုိ ခန္႔မွန္းရတာဟာ အလြန္ခက္တယ္။ Sean Turnell ကေတာ့ အေၾကာင္းသိမုိ႔ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈႏႈန္းဟာ (၂) သို႔မဟုတ္ (၃) ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ ရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ တြက္ျပတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသားတဦးရဲ႕ တႏွစ္ထုတ္လုပ္မႈဟာ (၄၃၅) ေဒၚလာသာရွိတာေၾကာင့္ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြထဲမွာ အနည္းဆုံးျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ေရာင္းလုိ႔ရတဲ့ေငြေတြကုိ တုိင္းျပည္တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အသုံးမျပဳတာကုိလည္း အစီရင္ခံစာ (၂) ခုစလုံးက ေထာက္ျပတယ္။ ဓာတ္ေငြ႔ေရာင္းလုိ႔ရတဲ့ေငြကုိ ႏုိင္ငံ့ေငြစာရင္းမွာ အကုန္လုံး ေဖာ္ျပထားတာမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္တြင္းမွာ စာရင္းလိမ္ျပၿပီး ဓာတ္ေငြ႔ကရတဲ့ ေငြအေတာ္မ်ားမ်ား ႏုိင္ငံျခားဘဏ္ေတြမွာ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အပ္ႏွံထားတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။

စာရင္းလိမ္စီးပြားေရးစနစ္မွာ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ မ်က္စိက်ေနတာဟာ သဘာ၀သယံဇာတ ထုတ္ယူတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံျခားအရင္းအႏွီးနဲ႔ အတတ္ပညာနဲ႔ အလုပ္သမားေတြ ၀င္လာၾကၿပီး ဓာတ္ေငြ၊ ဓာတ္သတၱဳ၊ ေရနံ၊ ေက်ာက္မ်က္၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စတာေတြကုိ ထုတ္ယူၾကတာဟာ ျမန္မာျပည္သားေတြ အက်ဳိးမခံစားရပါဘူး။ အဂၤလိပ္ကုိလုိနီေခတ္က အတုိင္းပါပဲ။ အဂၤလိပ္ေနရာမွာ စစ္ဗိုလ္ကုိ အစားထုိးၾကည့္လုိက္ရင္ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္းေပၚထြက္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဂၤလိပ္ဟာ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္လုိ ဒုိ႔တာ၀န္အေရးေတြနဲ႔ လိမ္ညာေနတာမဟုတ္ေတာ့ ျမန္မာေတြ မစားရမွန္းသိတယ္။ နအဖကေတာ့ သဘာ၀သယံဇာတကုိ ႏုိင္ငံျခားေရာင္းစားၿပီး အိတ္ထဲထည့္တာကုိ စာရင္းလိမ္ထားေတာ့ ျပည္သူေတြအဖုိ႔ မစားရ၀ခမန္း ျဖစ္ကုန္တာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ တ႐ုတ္၊ ျပင္သစ္၊ ထုိင္းနဲ႔ ေတာင္ကုိရီးယားကုမၸဏီေတြ သယံဇာတ ထုတ္ယူေနတာဟာ ျမန္မာ့အနာဂတ္အတြက္ မေကာင္းတဲ့ အလားအလာပဲျဖစ္တယ္။
စာရင္းလိမ္စနစ္နဲ႔ အစုိးရေႏွာင့္ယွက္မႈကင္းတဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံက႑မွာ ေအာင္ျမင္ေနပုံကုိလည္း Sean Turnell က ေဖာ္ျပထားတယ္။ ၂၀၀၉/၂၀၁၀ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ျမန္မာျပည္ထြက္ပဲမ်ဳိးစုံ (၈၄) ရာခုိင္ႏႈန္းကုိ အိႏၵိယက ၀ယ္သြားတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ကုိလည္း နယ္စပ္လမ္းေၾကာင္းက တင္ပုိ႔တယ္။ အိႏၵိယနဲ႔တ႐ုတ္မွာ ပဲအထြက္နည္းသြားတာဟာ ျမန္မာအတြက္ အခြင့္အလမ္းျဖစ္တယ္။ စစ္အစုိးရ ၀င္မ႐ႈပ္မခ်င္း ပဲေရာင္းလုိ႔ ေကာင္းေနမယ့္ပံုပါပဲ။ တခ်ိန္က ကမာၻေပၚမွာ အမ်ားဆုံးတင္ပုိ႔ခဲ့တဲ့ ဆန္လုပ္ငန္းဟာ စစ္အစုိးရ ၀င္႐ႈပ္လုိက္တဲ့ေနာက္ပုိင္း ေစ်းကြက္ေပ်ာက္ၿပီး ဆန္ကြဲတင္ပုိ႔ခဲ့တဲ့အဆင့္ ျဖစ္သြားတယ္။
ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြအမ်ားဆုံးက သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ဒုတိယအမ်ားဆုံးက ပဲမ်ဳိးစုံ၊ တတိယက ကၽြန္းသစ္နဲ႔ သစ္မာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဲလုပ္ငန္းထဲမွာ နအဖအသုိင္းအ၀ုိင္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါေနမွာ ေသခ်ာတယ္။ အ၀တ္အထည္လုပ္ငန္းက စတုတၳ၀င္ေငြ အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး ဆန္က နံပါတ္ (၅) အဆင့္က လုိက္ေနတယ္။ အ၀တ္အထည္ကုိ ဂ်ပန္နဲ႔ဥေရာပကုိ တင္ပုိ႔တယ္။ ကၽြန္းသစ္နဲ႔ သစ္မာတင္ပုိ႔တာဟာ ေငြရေပမယ့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးေစတဲ့အတြက္ ေဒသခံလူ႔အဖြဲ႔အစည္းကုိ ထိခုိက္နစ္နာေစတယ္။ သစ္နဲ႔ေက်ာက္မ်က္ကုိ တ႐ုတ္ျပည္က အမ်ားဆုံး၀ယ္ယူတယ္။ ျမန္မာျပည္ကုိ စားသုံးကုန္ပစၥည္း အမ်ားဆုံးေရာင္းခ်ေနသူဟာ တ႐ုတ္၊ ထုိင္းနဲ႔၊ စင္ကာပူျဖစ္တယ္။

၁၉၆၂ မွာ စစ္အစိုးရတက္လာၿပီး စာရင္းလိမ္စီးပြားေရးစနစ္ စတင္က်င့္သုံးခ်ိန္ကစၿပီး လက္ရွိ စစ္အစိုးရလက္ထက္အထိ ေပးဆပ္စရာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံျခားအေႂကြးဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း (၈,၁၀၀) ရွိတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ထုတ္လုပ္မႈရဲ႕ (၃၀) ရာခုိင္ႏႈန္းဟာ အေႂကြးျဖစ္ေၾကာင္း Sean Turnel က တြက္ျပထားတယ္။ မဆလေခတ္က ေႂကြးေဟာင္းက သန္း (၃,၅၉၄) ရွိၿပီး ေႂကြးသစ္က သန္း (၄,၅၀၆) ရွိတယ္။ ေႂကြးေဟာင္းမွာ ဂ်ပန္ကုိ ေဒၚလာသန္း (၂,၂၀၀)၊ ဂ်ာမဏီကုိ သန္း (၃၅၀)၊ အာရွဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ေအဒီဘီ) ကုိ သန္း (၃၂၅)၊ ကမာၻ႔ဘဏ္ကုိ သန္း (၇၁၉) ေပးစရာရွိတယ္။ အေႂကြးမဆပ္ႏုိင္လုိ႔ ေနာက္ထပ္မေခ်းတာျဖစ္တယ္။ ေႂကြးသစ္ထဲမွာေတာ့ တ႐ုတ္က အမ်ားဆုံးျဖစ္မွာ ေသခ်ာတယ္။ နအဖမွာ ေဒၚလာေငြလက္က်န္ ေဒၚလာသန္း (၅,၀၀၀) ေက်ာ္ ရွိရဲ႕သားနဲ႔ မဆလေႂကြးေဟာင္းကုိ မဆပ္တာပါ။
ဗိုလ္ေန၀င္းဦးေဆာင္တဲ့ မဆလအစုိးရရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားအေႂကြးေတြကုိ ေနာက္တက္တဲ့ ဗိုလ္သန္းေရႊဦးေဆာင္တဲ့ နအဖအစုိးရက မဆပ္တဲ့သေဘာျဖစ္ေနတယ္။ ေႂကြးေဟာင္းေတြကုိမဆပ္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရကုိ ေအဒီဘီနဲ႔ကမာၻ႔ဘဏ္က ေငြေခ်းဖုိ႔ မစဥ္းစားတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဘဏ္ (၂) ခုကုိ ဆပ္ရမယ့္အေႂကြးက ေဒၚလာသန္း (၁၀၄၄) သန္းသာရွိလုိ႔ နအဖအုပ္စု ခုိးထားတဲ့ ေငြေလာက္ မမ်ားပါဘူး။ ေနာက္တင္တဲ့အေႂကြးသစ္ဟာ တ႐ုတ္ကုိဆပ္ရမွာျဖစ္လုိ႔ မဆပ္ႏုိင္ရင္ တ႐ုတ္အလုိက် လုိက္ေလ်ာဖုိ႔သာ ရွိပါေတာ့တယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ ႀကီးစုိးေနသမွ် စာရင္းလိမ္စီးပြားေရးအဆင့္ထက္ပုိၿပီး တုိးတက္စရာအလားအလာမရွိေၾကာင္း သုံးသပ္ထားတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။