ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ “ေနအိမ္”

မႏုိက္အြာ (ေကအုိင္စီ)


“ဘယ္သူမဆုိ လြတ္လပ္တဲ့ လူ႕ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွာ ကုိယ့္ပတ္၀န္းက်င္နဲ႕ကုိယ္၊ ကုိယ့္အိမ္ကုိယ့္ၿခံနဲ႔ ေနထုိင္ခ်င္ၾကတာ ခ်ည္းပဲ။ ဒါေပမဲ့ က်မတုိ႔ တုိင္းျပည္အတြင္း ျဖစ္တည္ေနတဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ဘ၀ျဖစ္လာရတာကုိ အျပစ္တခု မဟုတ္ေပ မဲ့ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိတယ္”ဟု ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္အတြင္း ေရာက္ရွိခုိလႈံေနၾကရသည့္ ဒုကၡသည္အမ်ဳိးသမီးတဦးက ေျပာဆုိျခင္း ျဖစ္သည္။
ယခု ဇြန္လ ၂၀ရက္ေန႔သည္ ကမာၻ႕ဒုကၡသည္မ်ားေန႔ (World Refugees Day)ျဖစ္သည္။ ထုိေန႔ေရာက္တုိင္း ကမာၻတ၀ွမ္းက အခမ္း အနားမ်ား က်င္းပျပဳလုပ္လွ်က္ရွိသလုိ ယခုႏွစ္တြင္ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္ရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား၌လည္း ဇြန္လ ၁၈ရက္ေန႔ က ကမာၻ႕ဒုကၡသည္မ်ားေန႔ကုိ ႀကိဳတင္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္။
အခမ္းအနားကုိ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး(UNHCR)မွ စီစဥ္က်င္းပျခင္းျဖစ္ရာ ဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ စခန္း အတြင္းမွာ ဘ၀ကုိ ႏွစ္ျမွပ္မထားဘဲ လာမည့္အနာဂတ္တြင္ မိမိေနရပ္ဌာေန (သုိ႔မဟုတ္) တတိယႏုိင္ငံသုိ႔ မိသားစု သုိက္သုိက္၀န္း ၀န္းႏွင့္ သာယာၿငိမ္းခ်မ္းေသာ “အိမ္”ကုိ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားရွိရန္ (UNHCR)က ဒုကၡသည္မ်ားထံ အားေပးစကား ေျပာဆုိခဲ့သည္။

“စခန္းက်ဥ္းက်ဥ္းေလးထဲမွာ ေနထုိင္လာခဲ့တာ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ေနပါၿပီ။ ကုိယ့္ေျမကုိယ့္ရြာမွာ ျပန္ႏုိင္ဖုိ႔က က်မတုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကေပမဲ့ လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနအရဆုိရင္ က်မတုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အတုိင္း ျဖစ္လာဖုိ႔က ၾကာဦးမယ္ ထင္တယ္။”ဟု ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ႏုိ႔ဖုိးဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထုိင္သူ ေနာ္မူမူ(နာမည္ရင္းမဟုတ္)က ေျပာသည္။
ကမာၻ႕ဒုကၡသည္ေန႔ေရာက္တုိင္း “က်မအတြက္ေတာ့ ေပ်ာ္ရႊင္စရာမရွိဘူး။ တုိင္းျပည္မတည္ၿငိမ္လုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ရွိ ခုိလႈံေနရ တဲ့ ဒုကၡသည္တေယာက္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာကုိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ အၿမဲတမ္း ျပန္အမွတ္ရေစတယ္”ဟု သူမက ဆုိျပန္သည္္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းျပည္၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ စစ္တပ္က တုိင္းရင္းသား ျပည္သူလူထုအေပၚ ႀကီးႏုိင္ငယ္ ၫွင္း၀ါဒကုိ က်င့္သုံးၿပီး မတရားဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္လာသျဖင့္ ေဒသတြင္း ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားလာခဲ့ရသည္။ စစ္တပ္က တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ား တြင္္ အထူးသျဖင့္ ကရင္ေဒသတြင္ အင္အားသုံးၿပီး နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ထုိးစစ္ဆင္လာခဲ့သျဖင့္ ေဒသခံ ျပည္သူလူထုမ်ားက အုိးမဲ့အိမ္ မဲ့ျဖစ္ကာ ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္းသုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။
ထုိင္းႏုိင္ငံသည္ ဒုကၡသည္အေရးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ သေဘာတူလက္မွတ္ ထုိးထားျခင္းမရွိေသာ္ လူသားခ်င္း စာနာ ေသာအေနျဖင့္ ၁၉၈၅ခုႏွစ္မွစ၍ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ မယ္ရာမုိ၊ မယ္ရာအူး၊ မယ္လ၊ အုန္းဖ်န္၊ ႏုိ႔ဖုိး၊ ဘန္႔ဒုံယန္းႏွင့္ ထမ္းဟင္ စသည့္ ကရင္ဒုကၡသည္ စခန္း(၇)ခုကုိ တည္ေထာင္ကာ ယခုအခ်ိန္ထိ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ခုိလႈံေနထိုင္ခြင့္ေပးခဲ့သည္။
အဆုိပါစခန္းမ်ားတြင္ လက္ရွိ ဒုကၡသည္ေပါင္း (၁၄၀,၉၇၃)ဦးရွိေနသည္ဟု ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား ေကာ္မတီ (KRC)က ၿပီးခဲ့ေသာ ေမ လတြင္ ထုတ္ျပန္ထားသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေန တည္ၿငိမ္မႈမရွိေသးေသာေၾကာင့္ စခန္းမ်ားအတြင္း ဒုကၡသည္ဦးေရသည္ ပုိမုိတုိးမ်ား လာေၾကာင္း ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား ေကာ္မတီ (KRC) ဥကၠဌ ေစာေရာဘတ္ေထြးက ယခုလို ေျပာသည္။

သူက “ျပည္တြင္းမွာ တည္ၿငိမ္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈမရွိတာရယ္၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတာရယ္ေၾကာင့္ စခန္းတုိင္းမွာ တလကုိ လူသစ္ ၁၀၀က ၃၀၀ အထိ ၀င္လာတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္မွာ ေအးခ်မ္းမႈမရွိသမွ်ေတာ့ ဒီဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ အေျခအေနကေတာ့ ဒီလုိပဲ ဆက္ရွိေနဦး မွာပဲ”ဟု ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေရး တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈမရွိေသးသည့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားအတြင္း ပဋိပကၡမ်ား ဆက္လက္ တည္ရွိေနေသး သေရြ႕ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ျပႆနာသည္ ေကာင္းလာႏိုင္သည့္ အလားအလာ မရွိေၾကာင္း ဒုကၡသည္မ်ား ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔မ်ားက ေျပာဆုိေနၾကသည္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ႏွစ္တုန္းက အေျခအေနနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္လုိက္ရင္ အေျခအေနေတြဟာ တုိးတက္ေကာင္းမြန္မလာဘဲ ဒီအတုိင္း ရွိေနတာကုိ ေတြ႕ရတယ္။ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အစီအစဥ္နဲ႔ တျခားတုိင္းျပည္ေတြကုိ တလမွာ ဒုကၡသည္ ၁,၀၀၀ေလာက္ ပုံမွန္ ထြက္ေနပါ တယ္။ ဒါေပမဲ့ စခန္းထဲမွာ ကေလးငယ္ေတြ ထပ္ေမြးတာနဲ႔ ေနာက္ အသစ္ေရာက္လာၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ျပန္ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လုိက္ ရင္ ၀င္တာနဲ႔ ထြက္တာက အတူတူေလာက္ပါပဲ။”ဟု တီဘီဘီစီအဖြဲ႔ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဂ်က္ဒန္းဖုိ႔ဒ္ (Jack Dunford) က ဗြီအုိေအကုိ ေျပာသည္။
စစ္အစုိးရသည္ တုိင္းရင္းသားလူထုမ်ား၏ ဆႏၵမပါဘဲ ၎တုိ႔ ေရးဆြဲထားသည့္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကုိ ၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ ေမလက အ တည္ျပဳလုိက္ၿပီးေနာက္ အဆုိပါ ဖြဲ႔စည္းပုံအတုိင္း ယခု ၂၀၁၀ခုႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
စစ္အစုိးရတုိ႔ စီစဥ္က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ဒီမုိကေရစီျဖစ္မျဖစ္ မဆုိႏုိင္ေသးေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္္မွာမူ အထူးတ လည္ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈရွိႏုိင္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဒုကၡသည္မ်ားကုိ အကူအညီေပးေနေသာ အဲန္ဂ်ီအုိအဖြဲ႔တခုမွ အမည္မေဖာ္လို သူ တာ၀န္ရွိသူတဦးက ယခုလုိ သုံးသပ္သြားသည္။
“ဒီ ၂၀၁၀ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားရင္ ဒီမိုကေရစီရႏိုင္မလားဆိုတာကုိ က်ေနာ္ မေျပာႏုိင္ေပမဲ့ လူထုေတြကေတာ့ ဆိုးရြားတဲ့ အေျခအ ေနနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရႏုိင္တယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရးေတြက ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက ယခု ထိုင္း -ျမန္မာနယ္စပ္ကိုေရာက္ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘာမွအက်ဳိဳးသက္ေရာက္မႈရွိႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး”ဟု ေျပာဆုိသြားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၿပီးခဲ့ေသာ ၁၉၉၀ခုႏွစ္တုန္းက က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က မဲအျပတ္အသတ္ အႏုိင္ရခဲ့ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံကုိ အုပ္စုိးသူစစ္အာဏာရွင္မ်ားက အာဏာလြဲမေပးဘဲ ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိလည္း ယခုအခ်ိန္ထိ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ဆက္လက္ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္ မွာ ၁၄ႏွစ္ေက်ာ္ ရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည့္အတြက္ စစ္အစုိးရအေပၚ အမ်ားက ယုံၾကည္မႈ မရွိၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္သား အပါအ၀င္ ကမာၻတ၀ွမ္းရွိ ေနရပ္စြန္႔ခြာၾကရသည့္ ဒုကၡသည္အေရးသည္ စုိးရိမ္စရာေကာင္းေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ကုလ သမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး ဂူတဲရက္စ္ (Antonio Guterres) က ဇြန္လ ၂၀ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္လာသည့္ ကမာၻ႕ ဒုကၡသည္မ်ားေန႔အတြက္ ယခုလ ၁၅ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ထားသည့္ သ၀ဏ္လႊာတြင္ ေျပာဆုိသြားသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမၻာ့ဒုကၡသည္အမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံ ၁၀ႏုိင္ငံစာရင္းတြင္ အဆင့္ ၅အျဖစ္ ပါ၀င္ေနၿပီး အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္ ဒုကၡ သည္အမ်ားဆုံးႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း ဇြန္လ ၂၀ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္မည့္ ဒုကၡသည္မ်ားေန႔အတြက္ အႀကိဳအျဖစ္ UNHCR မွ ထုတ္ျပန္လုိက္သည့္ ကမၻာ့ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ အစီရင္ခံစာထဲ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

စစ္အစုိးရအေနျဖင့္ လက္ရွိျဖစ္ရွိေနေသာ တုိင္းျပည္၏ ျပႆနာမ်ားကုိ စစ္မွန္ေသာ ဒီမုိကေရစီလမ္းစဥ္အေပၚ ဒီမုိကေရစီ အင္အား စုမ်ားႏွင့္အတူ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးအေျဖရွာၿပီး ထင္သာျမင္သာသည့္ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈ ရွိလာမွသာ ထုိင္းႏုိင္ငံအတြင္း ေရာက္ရွိခုိလႈံေနထုိင္ရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား မိမိတုိ႔ဌာေနဇာတိသုိ႔ ျပန္လည္ေနထုိင္ႏုိင္ၿပီး မိသားစု သုိက္သုိက္၀န္း ၀န္းႏွင့္ ေႏြးေထြးသည့္အိမ္တလုံးကို ပုိင္ဆုိင္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။